Samen naar de kerstmarkt gaan, glühwein drinken, onder een warme deken op de bank: In December brengen we graag tijd door met anderen. Het is een tijd om tot rust te komen, te ontspannen, en samen te zijn met familie en vrienden.
Maar dat is niet voor iedereen zo. Veel mensen voelen zich eenzaam tijdens de feestdagen. In dit artikel vertelt psychologe Judith Klenter over de oorzaken van eenzaamheid rond deze tijd van het jaar en deelt ze enkele tips om je minder eenzaam en meer verbonden te voelen met jezelf en anderen.
Waarom voelen we ons eenzaam tijdens de feestdagen?
Hoewel veel mensen zich eenzaam voelen tijdens de feestdagen, zijn de redenen hiervoor heel uiteenlopend, vertelt psychologe Judith Klenter. Mogelijke redenen kunnen zijn:
- Je woont in het buitenland en bent niet in staat om naar huis te reizen
- Je ziet continu posts op social media voorbijkomen van familie en vrienden die kerst vieren, wat leidt tot FOMO (the Fear of Missing Out)
- Je bent geen hechte band met je familie
- Je hebt het financieel moeilijk
- Je viert kerst niet wegens culturele of religieuze redenen
Vooral dat laatste kan een uitdaging zijn wanneer je in een land woont waar de dominante cultuur wél kerst viert. Hierdoor voelen mensen zich buitengesloten, vooral wanneer het dagelijkse leven tot stilstand komt en de winkels dichtgaan.
De feestdagen kunnen ook financieel moeilijk zijn. Wanneer je het financieel krap hebt aan het eind van het jaar kun je bijvoorbeeld niet met anderen mee naar kerstmarkten gaan of met andere activiteiten meedoen. Daardoor voel je je misschien eenzamer.
Judith benadrukt dat niet in contact zijn met familie ook een bepalende factor kan zijn in eenzaamheid. Dat geldt helemaal voor mensen uit de LGBTQ+-gemeenschap die homofobische familieleden hebben, maar ook voor mensen met familiaire jeugdtreuma’s of moeilijke gezinssituaties: “Zelfs als mensen het hele jaar geen contact hebben met hun familie, is het vaak moeilijk om alleen te zijn met de feestdagen. Er ligt in onze cultuur veel nadruk op kerst als familiefeest.”
💡 Misschien ook interessant: Wat je kunt doen als je je eenzaam voelt (een psycholoog legt uit)
Wat te doen als je je eenzaam voelt
Hoewel het misschien niet zo voelt zijn we niet alleen in onze eenzaamheid. Volgens onderzoek heeft ongeveer 33% van de volwassenen zich weleens eenzaam gevoeld. Maar hoe ga je om met dat gevoel van eenzaamheid? Hier zijn enkele tips om om te gaan met eenzaamheid tijdens de feestdagen en daarna.
1. Vier het alleen
Volgens Judith verminder je het gevoel van eenzaamheid door op beide kerstdagen één activiteit voor jezelf te plannen. Neem bijvoorbeeld een lang bad, of maak een warme koffie en ga een stuk wandelen. De vrije dagen rond kerst zijn de perfecte gelegenheid om tot rust te komen en te herstellen van stress. Zie het als een kans om te verbinden met een gevoel van tevredenheid in jezelf en met jouw plannen.
2. Creëer zelf mogelijkheden om het met anderen te vieren
Vind je het moeilijk om het alleen te vieren? Kijk dan eens naar andere mogelijkheden om het met je geliefden te vieren. Misschien kun je deelnemen aan een videogesprek tijdens een bepaalde traditie (bijvoorbeeld een Kerstdiner, een gezamenlijk ontbijt, of het uitpakken van cadeaus).
Weet ook dat je niet de enige bent. Er zijn genoeg anderen in vergelijkbare situaties. Misschien heb je wel collega’s of vrienden die ook alleen zijn met de feestdagen. Neem het initiatief en nodig ze uit om het samen te vieren. De feestdagen zijn een mooi moment om bij vrienden en familie in te checken en te investeren in je relaties, aldus Judith.
3. Neem tijd voor reflectie
De feestdagen bieden ook de gelegenheid om jezelf beter te leren kennen en meer te weten te komen over jouw gevoelens, behoeften en verlangens. “Is je eenzaamheid chronisch of eenmalig (bijvoorbeeld omdat je kerst in een ander land doorbrengt)? Waar ligt je behoefte (bijvoorbeeld bij meer vrienden, een partner…)?” Volgens Judith zijn dit belangrijke vragen om jezelf te stellen, omdat je daarmee kunt achterhalen waar je eenzaamheid vandaan komt en of het alleen met kerst te maken heeft of dat het meer algemeen is.
Het kan ook helpen om met anderen over je gevoelens te praten en er open over te communiceren: “Je gevoelens benoemen maakt ze minder abstract en helpt je om ze te verwerken. We kunnen niet verwerken wat we niet voelen of benoemen”, aldus Judith.
📚 Lees meer: 31 Reflectieve Vragen om Jezelf te Stellen voor het Nieuwe Jaar
Hoe OpenUp jou kan ondersteunen
Voel je je eenzaam en wil je er graag met iemand over praten? Boek nu een kennismakingsgesprek bij OpenUp en leer met de hulp van een psycholoog hoe je jouw situatie kunt veranderen.
