De wijsheid van de kreeft: om te kunnen groeien, moet je uit je schild breken

Het harde schild van een kreeft groeit niet, terwijl de kreeft zelf wel groeit. Wanneer de kreeft zo groot wordt dat het schild oncomfortabel wordt, breekt hij eruit en een nieuw, zacht schild verschijnt. Onder een steen wacht de kreeft tot het nieuwe schild hard en veilig genoeg is en trekt dan weer de wijde wereld in. 

Ongemak leidt tot groei

In deze video legt rabbijn Dr. Abraham Twerski uit wat wij hier van kunnen leren: de stimulans voor de kreeft om te groeien is een gevoel van ongemak. Tijden van stress zijn tijden waarin we ons kunnen ontwikkelen. Als we tegenslag op een goede manier gebruiken, dan kunnen we groeien van tegenslag. 

Wat de kreeft ons daarnaast leert is dat er een zeker risico nodig is om te groeien, dat iedere fase in ons leven een nieuwe structuur behoeft en dat de periode van verandering een kwetsbare periode is. Op deze drie punten gaan we in dit artikel in.

Groei komt met risico’s

Zoals voor kreeften geldt, geldt ook voor mensen dat ongemak leidt tot groei. Een kreeft moet uit zijn schild klimmen om te kunnen groeien, een mens moet uit haar comfortzone stappen. Buiten onze comfortzone voelen we ons vaak wat onbehaaglijk, maar juist hier ontwikkelen we onszelf, onze kennis en onze vaardigheden. 

Mensen die uit hun comfortzone stappen, noemen we mensen met een growth mindset. Psycholoog Madelief Falkmann zei hierover in dit eerdere artikel: “Mensen met een growth mindset vinden het nuttig en leuk om zichzelf te ontwikkelen, waardoor zij sneller groei ervaren. Mensen met een fixed mindset focussen liever op wat ze al kunnen – ze blijven in hun comfortzone – en staan als resultaat vaker stil in hun ontwikkeling. Ze kiezen de veilige weg.” 

Gelukkig kun je leren hoe je – net als een kreeft – je vertrouwde omgeving kunt verlaten om een stap naar het spannende en onbekende te zetten en zo te groeien. In dit stuk vind je zes tips. 

Iedere fase behoeft een nieuwe structuur

Wanneer de kreeft intern verandert, moet zijn schild mee veranderen. Voor een mens geldt dat vaak ook. Niet letterlijk natuurlijk, maar figuurlijk: wanneer je thuissituatie, je gezondheid, je vaardigheden of je doelen veranderen, dan moet de manier waarop je je leven structureert vaak mee veranderen. 

Verandert je gezinssituatie, dan wil je misschien je werktijden aanpassen. Ontwikkel je leiderschapsvaardigheden, dan wil je waarschijnlijk hogerop in de organisatie werken. Is het jouw doel om bij te dragen aan het bestrijden van klimaatverandering, dan wil je misschien van baan veranderen.

Een kreeft past zich vrij makkelijk aan: het afdoen van een te klein schild kost hooguit een halfuur wiebelen en kraken. Voor mensen ligt dit net even wat anders. Omgaan met verandering kost tijd en aandacht. Maar ook hier kun je beter in worden. Psycholoog Shannon legt in dit artikel uit hoe.

De periode van verandering is kwetsbaar

Nadat de kreeft zijn schild heeft losgelaten, duurt het twee dagen voordat er een nieuwe groeit. En twee dagen zonder bescherming is lang! In die tijd kan de kreeft makkelijk een maaltijd worden voor roofvissen. Maar de kreeft weet dat hij geen alternatief heeft. Hij moet het risico nemen. Anders zou hij nooit groeien. 

Ook voor mensen geldt dat kwetsbaarheid en groei hand in hand gaan. In haar TED-talk legt wetenschapper Brené Brown dit uit: “Mensen die kwetsbaarheid omarmen zijn degene die ‘ik hou van je’ durven te zeggen, durven te investeren in een relatie die misschien wel of misschien niet gaat werken, hulp durven vragen als ze ziek zijn.” 

Kwetsbaarheid is kiezen voor onzekerheid

Je weet nog niet zeker wat de uitkomst is. Stel je zit in een meeting en je vindt dat het project een andere richting op moet gaan. Kies je ervoor je mening te geven, dan stel je je kwetsbaar op: het kan dat je collega’s het oneens met je zijn. Maar kies je ervoor stil te blijven, dan gaat er sowieso niks veranderen. 

Dit geldt voor kleine gebeurtenissen, zoals je mening geven tijdens een vergadering, maar ook voor grote ontwikkelingen in je leven. Of je nu wisselt van baan, stopt met je studie om een onderneming te starten of besluit om te proberen een kindje te krijgen. Je hebt geen garanties over hoe je stap verloopt, maar als je de stap niet zet, blijf je stilstaan. 

Dus, wees zoals een kreeft. Grijp ongemak aan als kans om te groeien en omarm de kwetsbaarheid die je in deze periode voelt. Uiteindelijk kom je er sterker uit.